Ko je bio Valter: Mitovi i priče o enigmi koja živi

Vladimir Perić Valter – heroj, legenda, bitna istorijska ličnost. Rođen je početkom 20. veka u Prijepolju, a život je dao za oslobođenje Sarajeva. Nije dočekao svoj 26. rođendan, ali njegovo ime i dela žive i danas.

Čuveni Valter rođen je 28. decembra 1919. godine u Prijepolju. Po završetku osnovne škole upisuje Trgovačku akademiju, a potom i beogradsku Visoku ekonomsko-komercijalnu školu. U vreme kada je bio na službi u Hipotekarnoj banci u Sarajevu, od 1940. godine postao je član Mesnog komiteta KPJ za Sarajevo. Pre toga je aktivno učestvovao i radio u revolucionarnom radničkom pokretu.

Okupaciju Kraljevine Jugoslavije dočekuje upravo u Sarajevu gde je nastavio ilegalno da radi. Ubrzo pristupa Majevičkom NOP odredu, čiji je komandant postao krajem 1942. godine. Čuvši za herojske akcije Zeničkog NOP odreda Valter im se priključuje gde je i postavljen za komandanta udarnog bataljona u Šestoj istočno-bosanskoj brigadi. Početkom 1943. godine, upućen je na ilegalni rad u Tuzlu gde je, uprkos izuzetno teškim uslovima rada, uspešno izvršavao sve zadatke.

Leta 1943. godine Vlater se vraća u Sarajevo gde vrši funkciju sekretara Mesnog komiteta Partije.

spomen bista Valteru u Sarajevu

Osnivač ilegalnog pokreta

Kao iskusan borac i dobar poznavalac prilika u Sarajevu, Valter je mnogo napora uložio da oživi ilegalni pokret. Davao je značajnu pomoć partizanskim jedinicama koje su delovale u okolini grada na Miljacki. Organizovao je mrežu partizanske obavještajne službe. U nekoliko navrata, Specijalna policija pokušavala je da otkrije i uništi ilegalne punktove i sarajevsku organizaciju u celini. To joj, osim retkih slučajeva, nije polazilo za rukom. Valter je još za života postao legenda, kao jedan od najiskusnijih i najhrabrijih obavještajaca narodnooslobodilačkog rata. Nekoliko puta je po specijalnim zadacima odlazio na slobodnu teritoriju i u Vrhovni štab NOVJ. Do kraja rata, odnosno do 6. aprila 1945. Valter je bio na čelu svih ilegalnih akcija u gradu.

Borba za Sarajevo

Sa grupom boraca Valter je čuvao električnu centralu koju su ustaše htele da unište prilikom povlačenja. Dali su sve od sebe da onemoguće poraz i povlačenje okupatora, ali sudbina je htela da minobacačka granata prekine životni put Vladimira Perića. Tog 6. aprila 1945. godine Sarajevo je i slavilo i tugovalo. Slavio se dan oslobođenja od okupatora i tugovalo na sahrani legende. Sahranjen je u Grobnici narodnih heroja u spomen-parku Vraca, ispod planine Trebević, kod Sarajeva.

spomen ploča Valteru u Sarajevu

Na mestu njegove pogibije u Sarajevu postavljene su spomen ploča i spomen bista.

Legenda koja i danas živi

Iza Vladimira Perića Valtera ostala je legenda o neustrašivom i odvažnom obaveštajcu. Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine FNR Jugoslavije od 22. jula 1949. za osvedočena herojska dela na bojnom polju posmrtno je odlikovan Ordenom narodnog heroja.

Slavu Valterovog imena širom sveta proneo je film „Valter brani Sarajevo” u režiji legendarnog Hajrudina Šibe Krvavca. U ovom filmskom ostvarenju Valtera igra još jedna legenda jugoslovenskog glumišta – Velimir Bata Živojinović. Samo u Kini, film je pregledan više od 10 milijardi puta. Čuveni prvi album grupe Zabranjeno pušenje nosi naziv „Das ist Walter”, a Valterovo ime u pesmi iskoristila je i Dubioza kolektiv. Takođe, Osnovna škola u Prijepolju nosi njegovo ime.

Osnovna skola Valter u Prijepolju

Ime čuvene jugoslovenske legende ponela je Osnovna škola u njegovom rodnom Prijepolju

Lj.Marković

foto. wikepedia