Miladin Zarić sebe je video kao sasvim običanog čoveka, ali zahvaljujući njegovim samostalnim akcijama u Prvom balkanskom i Drugom svetskom ratu postao je veom cenjen među svojim sunarodnicima. Za svoje zasluge primio je mnogo domaćih i stranih priznanja, a zbog političke ideologije od strane komunista nepravedno je gurnut u zaborav.
Miladin Mišo Zarić rođen je u selu Seča Reka, kod Kosjerića, 1889, a umro u Beogradu, gde je radio kao učitelj, 1976. godine. Detinjstvo je proveo u rodom selu okružen prijateljima, porodicom i prirodom, odakle se kao stasali mladić željan znanja otiska u „beli svet“. Svoje studije započinje na Bogoslovskom fakultetu u Prizrenu, ali ih zbog neslaganja sa Nikolajem Velimirovićem napušta i postaje učitelj.
Spasitelj mosta kod Bitolja
Malo poznata činjenica je da je Zarić učestvovao u Balkanskim ratovima, kao rezervni oficir, tokom kojeg deminirao most na Semnici kod Bitolja i spasao ga sigurne propasti. Takođe, učestvovao je i u Prvom svetskom ratu, tokom kog je preživeo povlačenje preko Albanije. Za zasluge u tim ratovima dobio je zlatni i srebrni Orden za hrabrost „Miloš Obilić“, Krst kralja Petra prvog i Albansku spomenicu.
Po završetku Velikog rata, bio je učitelj u Kovilju i Užicu, kasnije i upravnik osnovne škole u rodnom Kosjeriću, zatim je premešten u Žarkovo, tada selo pored Beograda, a potom u OŠ „Janko Veselinović“ u Beogradu, gde je radio i u toku Drugog svetskog rata. Po svedočenjima njegovih učenika, Zarić je bio moralan i plemenit čovek, ali i posvećen učitelj koji se trudio da svojim učenicima i u vreme rata prenese što više znanja i u njih usadi pozitivne životne vrednosti, bez obzira na ratno vreme i teškoće s kojima su se svi suočavali.
Štampa o podvigu Miladina Zarića 1944. godine/wikepedia
Herojski podvig
Tokom Drugog svetskog rata Mišo je živeo u Karađorđevoj ulici broj 69 u Beogradu. Jednog oktobarskog dana 1944. godine sa prozora svog stana pedesetopetogodišnji učitelj ugledao je uskomešane nemačke vojnike oko mosta na Savi. Nije mu mnogo trebalo da shvati da Nemci postavljaju mine. Shvatajući da bi rušenjem Starog savskog mosta Nemci dobili dragoceno vreme za povlačenje, ali i da bi time presekli svaku vezu centralne Srbije sa Sremom, Zarić se užurbano, bez ičije direktive, probijajući se kroz kišu metaka uputio na ka Savi. Na tom putu priključila mu se i manja grupa Crvenoarmejaca, ali sobzirom da je samo on znao položaj detonatora i žica, sâm se popeo na most, uzeo ašov koji je ležao kraj jednog mrtvog nemačkog vojnika i njime prekinuo detonatorsku žicu koja je već bila zapaljena. Tog 20. oktobra 1944. godine Miladin Zarić ušao je u istoriju kao spasitelj Starog savskog mosta.
Videvši to, Nemci koji su bili sa druge strane Save pokušali su iz daljine da ga sruše, na našu sreću bezuspešno. Stari savski most je jedini veliki evropski most koji je izbegao rušenje prilikom nemačkog povlačenja. Sudbinu Savskog mosta kratko je doživeo i most Ludendorf na Rajni koji se nakon desetak dana sam srušio usled velikog oštećenja.
Odlikovan pa zaboravljen
Nepuna dva meseca kasnije, 18. decembra, Zarić je odlikovan Ordenom za hrabrost, a zatim i bugarskim odlikovanjem, kao i sovjetskim Ordenom Lenjina. Po završetku rata, postavljen je za predsednika Trećeg rejona grada Beograda, ali se protivio nacionalizaciji i u znak protesta napustio funkciju. Proživeo je još trideset godina u Beogradu, u blizini mosta koji je spasao. Preminuo je 1976. godine, u osamdeset sedmoj godini života.
Dve godine nakon Zarićeve smrti, 1978, njegov podvig je jedini put ekranizovan, doduše indirektno uz puno ideoloških podmetanja. U pretposlednjoj epizodi TV serije „Povratak otpisanih“, po imenu „Most“, lik zasnovan na Zariću, Zaharije S. Jovanović (koga glumi Nikola Milić) spasava Stari savski most presecanjem žica detonatora, preduhitrivši tako glavne junake serije koji imaju istu nameru.
Politikin članak o Miladinu Zariću/wikepedia
Malo poznata činjenica je i ta da je Zarić voleo pčele sa kojima se često družio, a njemu u čast, neposredno nakon smrti, jedno kosjerićko Društvo pčelara ponelo je njegovo ime. Takođe, ime Miladin Zarić nose i ulica u beogradskom naselju Borča. U znak zahvalnosti i sećanja postavljene su i table sa Zarićevim likom i kratkom biografijom ispod Starog savskog mosta, spomen ploča na kući u kojoj je Zarić živeo u Kosjeriću, spomen ploču u Karađorđevoj ulici, na kući u kojoj je Zarić živeo tokom Drugog svetskog rata.
Udruženje potomka ratnika 1804-1920. „Ljubomir Marić“ iz Kosjerića, objavilo je 2015. godine monografiju o podvigu učitelja Zarića „Učitelj brani most“, koju je napisao književnik Milijan Despotović.
Lj.Marković
