Zlatiborski upravni okrug, najveći okrug, nalazi se u jugozapadnom delu Srbije zahvatajući površinu od 6142 км² na kojoj, prema preliminarnim podacima popisa iz 2022. godine, živi oko 257 000 stanovnika. U sastavu Zlatiborskog okruga je 10 lokalnih samouprava, Priboj, Prijepolje, Nova Varoš, Bajna Bašta, Sjenica, Požega, Kosjerić, Čajetina, Arilje i grad Užice, koji je i sedište okruga.
Bogata i duga tradicija, kao i burna prošlost nije zaobišla ni ovaj deo Srbije. Na teritoriji mnogih opština zlatiborskog okruga nalaze se brojni ostatci drevnih naselja koja datiraju još iz vremena pre nove ere, kamenog doba, vladavine Rimljana i Ilira i srednjeg veka, a koji su ujedno i ceo ovaj, pretežno brdsko – planinski, kraj oplemenili vrednom i po mnogo čemu jedinstvenom kulturnom baštinom. Stvaranjem gradskih naselja, počinju da se razvijaju raznovrsni oblici kulturnog i umetničkog života, te su na teritoriji Zlatiborskog okruga tokom proteklih vekova, živele mnoge značajne ličnosti iz kulture, umetnosti, politike i nauke, a svoju delatnost obavljale brojne ustanove i udruženja. Oni su svojim delima obeležili periode u kojima su stvarali i na najlepši način proslavili ime grada iz koga potiču.
Prošlost okruga odlikuje kontinuiran, intezivan kulturni razvoj, koji beleži čitave duhovne krugove umetnika, veliku pozorišnu tradiciju i permanentni književni život. Ovo bogato nasleđe u domenu kulture i obrazovanja, ustanove kulture zlatiborskog okruga i danas uspešno obnavljaju i nastavljaju preko udruženja umetnika, slikarskih kolonija, muzejskih ekspozicija, pozorišnih predstava, aktivnosti biblioteka vezane za čitalačku publiku, multimedijalnih prezentacija, brojnih savremenih pesnika i prozaista…
U ovom okrugu rođeni su, živeli i stvarali mnogi istaknuti Zlatiborci, kao što su Tarabići, Krsto Smiljanić, Mihailo Ćupović, Ljubivoje Ršumovića, Petar Arbutina (Čajetina), Mihailo Milovanović, Slavko Vukosavljević, Ljubomir Simović, Milutin Uskoković (Užice), Miloš Teodorović (kasnije premimenovan, knjaz Miloš Obrenović), Petar Leković i Olga Jovičić Rita (Požega), Aleksandar Stanišić, Ljubiša Miodragović, Danilo Lazović (Prijepolje), Patrijarh srpski Gavrilo И, Simo Jaković, Petar Bojović, Pivo Karamatijević (Nova Varoš) i mnogi drugi.
Ljubivoje Ršumović (Ljubiš, 3. jul 1938) srpski je književnik i pesnik, istaknuti dečji pisac, autor dečjih emisija „Fazoni i fore“, „Dvogled”, „Hiljadu zašto“ i drugih. Napisao je preko 90 knjiga, uglavnom za decu. Jedan je od osnivača i prvi predsednik Odbora za zaštitu prava deteta Srbije, pri organizaciji Prijatelji dece Srbije. Sa porodicom i prijateljima je osnovao neprofitnu organizaciju Fondacija Ršum.
Ljubomir Simović (Užice, 2. decembar 1935) srpski je književnik, prevodilac i redovni član Srpske akademije nauka i umetnosti.
Krsta Smiljanić (Ljubiš, 17/29. decembar 1868 — Beograd, 14. maj 1944) bio je armijski general, ban Zetske banovine 1929-1931 i senator.
Miloš Teodorović Obrenović (18. mart 1780. ili 1783[1] — 26. septembar 1860), bio je knez Srbije od 1817. a pre toga drugi vrhovni vožd od 1815. godine. Godine 1830. dobio je dostojanstvo naslednog Kneza. Vladao je Srbijom od 1815. do 1839. i od 1858. do 1860. godine. Učestvovao je u Prvom srpskom ustanku kao borac da bi zbog zasluga dogurao do zvanja vojvode, istakavši se u borbama kod Užica. Nakon sloma ustanka, 1813, bio je jedan od malobrojnih vojvoda koji su ostali u zemlji čime je zadobio poverenje značajnog dela naroda, u to teško doba.
Iz ovog kraja potiče i naš čuveni glumac Danilo Lazović. Rođen je u Brodarevu, 25. novembar 1951, a preminuo od posledica srčanog udara u Beogradu, 25. marta 2006. godine, Njemu u čast 31. oktobra 2013. organizovan je prvi festival „Dani Danila Lazovića“ u Priboju. Na ovoj sada već tradicionalnoj manifestaciji održava se takmičenje u govorenju poezije i pobednik dobija povelju „Danilo Lazović“ i novčani deo nagrade.
Projekat „Znameniti Zlatiborci“ za cilj ima da se kroz zanimljive priče o znamenitim stanovnicima Zlatiborskog upravnog okruga, upozna što veći broj čitalaca internet portala Omorika i Bor. Važno je govoriti o prošlosti, o ljudima koji su ostavili veliki trag u istoriji jedne države i svoje mesto proslavili. Nema budućnosti bez prošlosti, kultura sećanja mora i treba da živi među naraštajima, posebno onim mlađim, koji i jesu primarna ciljna grupa projekta. Pomoć prilikom realizacije projekta pružiće nam zaposleni u ustanovama kulture u Užicu, Čajetini, Priboju, Prijepolju, Novoj Varoši, Sjenici, Kosjeriću, Požegi, Čajetini i Bajnoj Baašti, kao spoljni stručni saradnici. Uključićemo i direktno srednjoškolce u projekat kroz ankete.
Lj.M
